In de plaatbewerking is ponsen een snijproces waarbij een plaat in een slag wordt doorboord. Enkele slagen, die elkaar buitengewoon snel kunnen volgen, maken bijvoorbeeld ronde gaten in het plaatwerk. Externe contouren kunnen ook met een stansmachine worden verwerkt.
Een gestanst gat is absoluut rond. Een stansmachine werkt als een ponsmachine voor papier. De punch drukt het papier tegen de steun van de punch en uiteindelijk in een ronde opening. Daarbij snijdt hij een cirkelvormig gat uit. De uitgeponste resten verzamelen zich in de container. Het stansen van metaal werkt op dezelfde manier: de plaat bevindt zich tussen de stansmachine en de matrijs. De punch gaat naar beneden en stort zich in de matrijs. De randen van de pons en de matrijs bewegen parallel aan elkaar en scheiden het plaatwerk.
Stansen gebeurt in vier fasen. Als de pons het plaatwerk raakt, vervormt het eerst. Dan is het gesneden. Tot slot is de spanning in het materiaal zo groot dat de plaat langs de snijcontouren breekt. Het uitgeponste stuk plaatstaal, de zogenaamde ponsslak, wordt naar beneden uitgeworpen. Wanneer de pons weer naar boven beweegt, kan hij het plaatwerk mee trekken. In dit geval maakt de stripper het vel los van de punch. Hoe groter het aandeel van de snede op de plaatrand, hoe beter de kwaliteit van de rand.
Er zijn een aantal moderne stansmachines op dit moment. Hieronder worden ze beschreven.
Deze machines combineren alle voordelen van stansen en laserbewerking. Of het nu gaat om kleine partijen of grote series: Met deze stansmachine kun je een breed scala aan onderdelen produceren en zelfs de meest veeleisende taken oplossen. De stanskop verwerkt standaardcontouren en andere vormen zoals tabbladen of draden. Een laser snijdt eenvoudigweg hoogwaardige buitencontouren en binnen contouren. Alleen met stans-lasermachines kun je met hoge precisie snijden.
Met de solid-state laser snijd je snel, vooral in dunne platen. Dit is mogelijk, omdat de uitgezonden straling een golflengte heeft van ongeveer 1,03 μm en de energie dus sterker door het materiaal wordt geabsorbeerd dan bij de golflengte van 10,6 μm van een CO2-laser. De laser introduceert meer energie in het plaatwerk, waardoor sneller kan worden gesneden.
De CO2-laser, is een bewezen industriële laser, duurzaam en robuust. De snijkanten zijn van zo’n hoge kwaliteit dat je het meestal zonder herbewerking kunt doen. De reden: De golflengte van 10,6 μm zorgt voor braamvrije randen met zeer geringe ruwheid, direct klaar voor verdere verwerking.
Bron: Marcol